Jak zacząć czytać Biblię, by jej nie zniechęcił trudny język, długa forma czy niejasna struktura? To pytanie stawiają sobie zarówno osoby na początku drogi wiary, jak i ci, którzy od lat pozostają w Kościele. W tym artykule podpowiem, jak czytać Biblię – w kolejności, która nie tylko ma sens, ale prowadzi do głębszego zrozumienia Słowa Bożego i życia duchowego.

Dlaczego warto przemyśleć kolejność czytania Biblii?

Biblia nie jest książką w tradycyjnym sensie. To zbiór ksiąg napisanych przez różnych autorów w różnych czasach, który – jak naucza Kościół – powstał pod natchnieniem Ducha Świętego. Zawiera narracje historyczne, poezję, prawo, proroctwa oraz teksty mądrościowe. Dlatego nie wystarczy po prostu otworzyć ją na pierwszej stronie i czytać po kolei aż do końca.

„Nie chodzi o to, by znać treść Biblii na pamięć. Chodzi o to, by pozwolić, żeby Słowo Boże weszło w nasze życie i je przemieniało” – mówi ks. Marek Wiśniewski, duszpasterz i rekolekcjonista.

Tradycyjna kolejność ksiąg w Biblii katolickiej niekoniecznie odpowiada kolejności idealnej dla pierwszego kontaktu. Czytanie od Księgi Rodzaju do Apokalipsy bez żadnego klucza może wywołać zmęczenie lub niezrozumienie głównego przesłania Pisma.

Jak czytać Biblię – kolejność, która ma sens i kontekst

Warto zacząć od tych części Pisma, które są bezpośrednio związane z sercem chrześcijaństwa – z Osobą Jezusa Chrystusa. Dopiero w tym świetle lepiej rozumiemy Stary Testament i jego funkcję przygotowania Ludu Bożego na przyjście Zbawiciela.

Poniżej proponuję uporządkowaną kolejność czytania, która łączy tradycję Kościoła i praktykę duszpasterską:

Taka sekwencja nie jest sztywna, ale odpowiada antropologii duchowego wzrastania: od spotkania z Chrystusem do głębszego wejścia w misterium historii zbawienia.

Jak się przygotować do lektury Pisma?

Czytanie Pisma Świętego to nie tylko intelektualna praca – to przede wszystkim modlitwa. Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina, że „Pismo Święte należy czytać i interpretować w tym samym Duchu, w jakim zostało napisane” (KKK 111).

Zanim przystąpię do lektury, zwykle modlę się słowami wezwania Ducha Świętego. Proszenie o światło i pokorę pozwala nie traktować Biblii jak podręcznika, lecz jak żywe Słowo Boga.

„Niektórzy podchodzą do Biblii jak do zadania do wykonania. A tymczasem chodzi o relację z Tym, który przez to Słowo mówi” – zaznacza ks. Marek Wiśniewski.

Pomocne są również komentarze i przewodniki duszpasterskie, zwłaszcza na początkowym etapie. Dobre opracowania znajdziemy choćby w serii „Lectio divina” wydawnictwa Edycja Świętego Pawła lub we wprowadzeniach biblijnych autorstwa ks. prof. Waldemara Chrostowskiego.

Słowo Boże w rytmie liturgicznym

Nieprzypadkowo Kościół w swojej tradycji podaje codziennie fragmenty Pisma Świętego w czytaniach mszalnych. Liturgia Słowa podczas Eucharystii jest szkołą rozumienia Biblii w sercu Kościoła.

Jeśli nie jesteśmy w stanie czytać regularnie całych ksiąg, warto codziennie śledzić wskazane przez Kościół czytania – dostępne w aplikacjach mobilnych (np. Brewiarz.pl, Pismo Święte PL) lub na stronach diecezji. Zapoznając się z nimi nie tylko zyskujemy rytm duchowy, ale uczymy się interpretować Biblię zgodnie z hermeneutyką Kościoła.

Co więcej, cykl liturgiczny trzech lat (A, B, C) sprawia, że przy uczestnictwie we Mszy przez cały rok, mamy kontakt z ogromną częścią Pisma Świętego, od Starego po Nowy Testament.

Lectio divina – sposób medytacyjnej lektury

Tradycyjna praktyka Kościoła monastycznego może być dziś także cenna dla świeckich. Lectio divina to sposób modlitewnego czytania Pisma, przeprowadzanego w czterech etapach: lectio (czytanie), meditatio (rozważanie), oratio (modlitwa) i contemplatio (trwanie przy Bogu).

Ten schemat uczy spotkania ze Słowem jako żywą obecnością, a nie tylko przedmiotem analizy. Wspierają to liczne grupy biblijne działające przy parafiach czy wspólnotach.

Czego unikać podczas czytania Biblii?

Kilka błędów pojawia się często, zwłaszcza na początku drogi biblijnej:

– Czytanie wyrwanych z kontekstu cytatów (tzw. “bibliomancja”)
– Traktowanie Biblii jako poradnika moralnego bez rozumienia historii zbawienia
– Ignorowanie gatunków literackich i symboliki, co może prowadzić do błędnych interpretacji
– Odrzucenie trudnych tekstów bez zrozumienia ich sensu duchowego czy historycznego

Dlatego ważna jest cierpliwość i wytrwałość – Biblia nie odkrywa wszystkich swoich sensów przy pierwszym kontakcie. Jak mówi św. Hieronim: „Nieznajomość Pisma Świętego jest nieznajomością Chrystusa.”

Podsumowanie i refleksja

Czytanie Biblii w przemyślany sposób – z szacunkiem, wewnętrzną ciszą i gotowością do przemiany – owocuje nie tylko większą wiedzą, ale głębszym zjednoczeniem z Bogiem. Dobrze ułożona kolejność lektury pozwala na harmonijne wprowadzenie w misterium wiary, a także owocniejsze uczestnictwo w liturgii i sakramentach.

Każdy z nas może znaleźć własny rytm czytania i metody pogłębiania Słowa. Niezależnie od wyboru konkretnego podejścia, najważniejsze pozostaje to, by pozwalać Bogu, by mówił – nie tylko do rozumu, ale do serca.

„Biblia to nie relikt przeszłości, ale osobisty list Boga do człowieka. Trzeba tylko go zacząć czytać” – podkreśla ks. Marek Wiśniewski.

Nie obawiajmy się więc wejść w to wielkie dzieło Boże, jakim jest Pismo Święte – z pokorą, systematycznością i otwartym sercem. To droga, która nigdy się nie kończy, ale zawsze prowadzi ku Temu, „który ma słowa życia wiecznego” (J 6,68).