Święta Jolanta, znana również jako Jolanta Węgierska, była księżną wielkopolską i osobą głęboko zaangażowaną duchowo. Jako jedna z najważniejszych świętych związanych z Polską i Węgrami, zyskała uznanie zarówno jako oddana małżonka i matka, jak i pokorna zakonnica, która zrezygnowała z dóbr ziemskich na rzecz życia zakonnego. Jej historia stanowi inspirację dla wielu wierzących i badaczy hagiografii, ukazując drogę kobiety z arystokratycznego rodu ku świętości poprzez wybór ubóstwa, służby innym i modlitwy.

Życiorys – najważniejsze fakty z życia świętej

Jolanta urodziła się około 1235 roku jako córka króla Węgier Béli IV i Marii Laskaris, cesarzówny nicejskiej. Była siostrą św. Kingi i bł. Małgorzaty Węgierskiej, co świadczy o głęboko religijnej atmosferze panującej w jej rodzinie. Przyszła święta dorastała w środowisku, w którym duchowość splatała się z polityką i obowiązkami dynastycznymi.

W młodym wieku została wydana za mąż za Bolesława Pobożnego, księcia wielkopolskiego. Małżeństwo to miało nie tylko znaczenie polityczne, ale również było związkiem duchowego wsparcia – Bolesław i Jolanta wspólnie angażowali się w fundowanie klasztorów i działalność charytatywną. Związek ten uważany był za przykład chrześcijańskiego małżeństwa, w którym małżonkowie wzajemnie wspierali się na drodze do świętości. Mieli kilkoro dzieci, w tym przyszłego księcia Przemysła II, który odegrał istotną rolę w dziejach Polski.

Po śmierci męża w 1279 roku Jolanta zdecydowała się na życie zakonne. Wstąpiła do klasztoru klarysek w Gnieźnie, a później we Wrocławiu. Ostatecznie zamieszkała w ufundowanym przez siebie klasztorze w Gnieźnie, gdzie spędziła resztę życia na modlitwie, posłudze chorym i ubogim oraz pracy organizacyjnej w zgromadzeniu.

Zmarła 17 czerwca 1298 roku w opinii świętości. Jej grób stał się miejscem kultu, a lud zaczął wspominać ją jako świętą kobietę oddaną Bogu i bliźnim.

Znaczenie duchowe i przesłanie

Święta Jolanta jest postacią, której życie niesie przesłanie o wyrzeczeniu się bogactw tego świata na rzecz dobra duchowego i życia wspólnotowego. Rezygnując z przywilejów książęcych, pokazuje, że prawdziwa wartość tkwi w duchowej bliskości z Bogiem i w służbie drugim ludziom, zwłaszcza potrzebującym.

Jej postawa dowodzi, że świętość nie jest zarezerwowana jedynie dla osób duchownych od urodzenia, lecz że można ją osiągać również przez małżeństwo, macierzyństwo i codzienne obowiązki. Jolanta łączyła różne role społeczne: była żoną, matką, księżną i zakonnicą, w każdej z tych ról zachowując wierność wartościom chrześcijańskim.

Święta Jolanta staje się przez to patronką kobiet, matek i wdów, które poszukują duchowego sensu w swoim życiu, niezależnie od okoliczności.

Cuda i świadectwa

Świętość Jolanty została potwierdzona wieloma świadectwami jej skutecznego wstawiennictwa, zarówno za jej życia, jak i po śmierci. Pielgrzymi odwiedzający jej grób donosili o uzdrowieniach fizycznych i duchowych.

Jednym z najbardziej znanych przykładów cudownego wpływu świętej była opowieść o pewnej kobiecie cierpiącej na paraliż, która po gorącej modlitwie przy grobie Jolanty odzyskała sprawność. Inny znany przypadek dotyczył ochrony miasta Gniezna podczas pożaru – wierni przypisywali to wstawiennictwu świętej Jolanty, do której wznoszono modlitwy o ocalenie.

Te świadectwa posłużyły jako podstawa do rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego. Choć Jolanta nie została formalnie kanonizowana, jej kult został zatwierdzony przez papieża Leona XII w 1827 roku, co było oficjalnym uznaniem jej za błogosławioną.

Patronat i symbolika

Święta Jolanta jest uważana za patronkę wdów, rodzin oraz kobiet oddanych życiu duchowemu. Jej życie może być również inspiracją dla tych, którzy muszą dokonywać trudnych wyborów między życiem społecznym a wartościami duchowymi.

W ikonografii najczęściej przedstawiana jest w habicie klarysek, z koroną u stóp – symbolizującą jej rezygnację z władzy i zaszczytów – oraz z księgą modlitw albo krzyżem w dłoniach. Często towarzyszy jej figura Matki Bożej, co nawiązuje do jej głębokiego nabożeństwa maryjnego.

Jej postać rezonuje również z symboliką róży – jako znak czystości, wyrzeczenia i duchowego piękna.

Kulty i miejsca pielgrzymkowe

Najważniejszym miejscem kultu świętej Jolanty jest Gniezno, gdzie znajduje się klasztor klarysek, w którym spędziła ostatnie lata życia. Klasztor ten do dziś stanowi cel pielgrzymek, a wierni modlą się tam o jej wstawiennictwo w sprawach rodzinnych i osobistych.

Relikwie świętej znajdują się w Kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Antoniego w Gnieźnie. Każdego roku, 15 czerwca, obchodzone jest lokalne wspomnienie liturgiczne świętej, przyciągające pielgrzymów z różnych regionów Polski.

Kult Jolanty obecny jest także na Węgrzech, skąd pochodziła. Choć bardziej znane są postaci Kingi i Małgorzaty, również Jolanta bywa wspominana jako wzór kobiety-świętej.

Współczesne znaczenie postaci świętej

Współcześnie życie i wybory świętej Jolanty mogą stanowić inspirację dla osób szukających głębszego sensu w codziennych obowiązkach oraz dla tych, którzy pragną połączyć życie rodzinne z duchowością.

Jej postać promuje wartości takie jak bezinteresowność, służba innym, prostota i odwaga w podejmowaniu decyzji duchowych. W czasach, kiedy wiele osób zmaga się z pytaniem o to, co naprawdę liczy się w życiu, Jolanta przypomina, że bogactwo nie zapewnia szczęścia – to relacje z Bogiem i drugim człowiekiem stanowią fundament ziemskiego i duchowego spełnienia.

Dla Kościoła katolickiego stanowi ona także przykład świętości dostępnej dla świeckich – kobiety, która przeszła przez różne etapy życia zgodnie z wolą Bożą.

Ciekawostki

– Jolanta była młodszą siostrą św. Kingi, z którą utrzymywała bliskie relacje także po ślubie. Obie siostry wspierały się duchowo na drodze do świętości.

– Jej wychowaniem po śmierci matki zajmowała się siostra Klara – przyszła św. Klara z Asyżu – co mogło mieć wpływ na wybór Jolanty dotyczący życia zakonnego.

– Wraz z mężem współfundowała wiele klasztorów, w tym klasztory cystersów i klarysek, przyczyniając się do rozwoju duchowości i oświaty w Wielkopolsce.

– Chociaż kult św. Jolanty ma charakter lokalny, jej postać została wpisana do Martyrologium Rzymskiego, co świadczy o uznaniu w całym Kościele.

Podsumowanie

Święta Jolanta to postać, której życie łączyło elementy władzy, rodziny i duchowości, a jej wybór życia zakonnego stał się symbolem autentycznego oddania się Bogu. Zrezygnowała z przywilejów książęcych, aby spędzić życie w modlitwie, ubóstwie i służbie innym.

Jej historia inspiruje zarówno wierzących, jak i tych zainteresowanych duchowością kobiecą oraz historią średniowiecza. Choć nie została kanonizowana, jej postać cieszy się niezmiennym kultem w polskim Kościele, a jej przesłanie pozostaje aktualne – pokazując, że prawdziwa świętość zakorzeniona jest w miłości, odwadze i pokorze.